Elon Musk weigert vaak zich aan de regels te houden. Als hij dat ook van plan is met een eventuele uitspraak in de zaak die Twitter tegen hem heeft aangespannen, kan hij op hoge boetes rekenen of zelfs op een verblijf in de gevangenis.

Een gevangenisstraf zou echt “de laatste optie” zijn, zegt hoogleraar rechten Robert Miller die veel ervaring heeft met fusies en overnames in het Delaware Chancery Court, waar Twitter Musk heeft aangeklaagd voor het afblazen van de overnamedeal van 44 miljard dollar.

Het Chancery Court heeft “veel mogelijkheden” om af te dwingen dat procespartijen zich aan uitspraken en gerechtelijke bevelen houden, legde Miller uit tijdens een gesprek met analisten van de bank Wells Fargo. Daarmee gaat hij in tegen speculaties van andere juridische experts dat Musk een eventuele uitspraak tegen hem aan zijn laars kan lappen. 

Wat er gaat gebeuren met Musk hangt af van de uitkomst van de rechtszaak die Twitter vorige week tegen hem heeft aangespannen. Het is mogelijk dat de miljardair gelijk krijgt met zijn redenatie dat hij de overname kan afblazen, omdat Twitter zich niet aan de voorwaarden van de deal heeft gehouden.

Twitter stelde vrijdag echter in ingediende rechtbankdocumenten dat het "vastberaden is om af te dwingen dat de fusie doorgaat tegen de prijs en voorwaarden die overeen zijn gekomen met meneer Musk" en drong er opnieuw bij aandeelhouders op aan voor de deal te stemmen. 

Miller denkt dat het vrijwel uitgesloten is dat de rechter in het voordeel van Musk zal beslissen wat betreft zijn kernargument: dat Twitter de overnamevoorwaarden heeft geschonden omdat het weigerde alle informatie te overhandigen waar Musk om heeft gevraagd.

"Ik ben er vrij zeker van dat de rechtbank naleving van het contract zal afdwingen, als blijkt dat hij [Elon Musk, red.] zich niet aan de voorwaarden heeft gehouden", zegt Miller. Dat heet in het Amerikaanse recht 'specific performance' en is bedoeld om contractuele verplichtingen af te dwingen als een financiële genoegdoening niet voldoende is. In het geval van Musk betekent dit dat hij door de rechtbank gedwongen kan worden om tegen zijn wil Twitter over te nemen voor de afgesproken 44 miljard dollar. 

Miller vermoed dat de zaak snel opgelost zal worden, waarschijnlijk voor eind oktober. Dat is wanneer de overname oorspronkelijk rond zou komen en er bepaalde financiële deadlines verlopen. Deze week werd echter duidelijk dat advocaten van Musk de rechtbank hebben gevraagd om de zaak uit te stellen tot 2023.

Als Musk zich van de rechter op welke manier dan ook aan het overnamecontract moet houden, heeft de rechtbank een groot scala aan mogelijkheden om dat ook daadwerkelijk af te dwingen. Volgens Miller lopen die uiteen van het Musk formeel veroordelen voor minachting van de rechtbank tot het in beslag nemen van aandelen Tesla, waar het grootste deel van de rijkdom van de topman van de maker van elektrische auto's uit bestaat.

Dit zijn de belangrijkste mogelijkheden die het Chancery Court volgens Miller heeft om Musk te dwingen zich aan de uitspraak te houden.

Een 'special master' aanstellen die namens Musk optreedt

De American Bar Association noemde 'een special master' in 2020 een persoon die "het niet te managen managet" en voorspelde dat hun aanstelling "steeds gebruikelijker" zal worden om een proces sneller en efficiënter af te handelen.

Volgens Miller heeft het Chancery Court specifieke bevoegdheden om zo'n persoon aan te stellen die op kan treden namens een individu of andere entiteit die weigert zich aan gerechtelijke bevelen te houden, zoals het tekenen van een document of het overhandigen van bezittingen.

"Als Musk simpelweg weigert acties te ondernemen die hij volgens de uitspraak wel moet uitvoeren, dan kan de rechtbank een 'special master' aanwijzen die dat voor hem doet. En alle daden van de 'special master' worden dan op alle mogelijke juridisch manieren gezien als daden van Musk zelf", legt Miller uit.

Beslag leggen op Tesla-aandelen van Musk

De rechtbank zou Musk kunnen opleggen dat hij Twitter voor de afgesproken 44 miljard dollar of een ander bedrag zou moeten overnemen. Of dat hij een schadevergoeding moet betalen die kan oplopen tot miljarden dollars.

Als Musk dat niet doet – en een 'special master' ook niet namens hem – kan de rechtbank beslag leggen op (een deel van) de aandelen Tesla van Musk, om de betaling zo toch zeker te stellen.

Net als Twitter en duizenden andere bedrijven, is Tesla ook gevestigd in Delaware. Dat betekent volgens Miller dat de aandelen van Tesla "worden geacht in Delaware aanwezig te zijn", waardoor de rechtbank ze in beslag zou kunnen nemen. Deze aandelen zouden overgedragen kunnen worden aan Twitter, als betaling van het overnamebedrag.

Boete van tientallen miljoenen dollars per dag

De rechtbank heeft veel mogelijkheden om boetes op te leggen aan iedereen die zich niet aan een uitspraak houdt. Miller zegt dat de enige beperking waar de rechtbank zich aan moet houden is dat de boete "eerlijk en redelijk" moet zijn.

Vorig jaar kreeg vertaalbedrijf TransPerfect een boete van 30.000 dollar per dag totdat het zich aan de uitspraak van de rechtbank over een overname hield. Voor Musk zou zo'n boete volgens Miller mogelijk tientallen miljoenen dollar per dag kunnen bedragen.

"Kunnen ze Musk een boete van 100 miljoen per dag opleggen totdat hij zich aan de uitspraak van de rechtbank houdt? Ja, dat kunnen ze", zegt hij. "Als je de aandacht wil van de rijkste man ter wereld, kun je dat doen."

Een veroordeling voor minachting van de rechtbank die uiteindelijk tot een verblijf in de cel kan leiden

Het Delaware Chancery Court is expliciet bevoegd om iemand niet alleen te veroordelen tot minachting van de rechtbank voor het negeren van een uitspraak, maar diegene daar ook voor op te sluiten, zegt Miller.

De rechtbank "zal niet snel overgaan tot een gevangenisstraf", maar dat is wel een mogelijkheid als Musk blijft weigeren zich aan een uitspraak te houden. 

Maar de bedoeling is dat alle andere mogelijkheden hem al dwingen dat te doen, samen met de druk van zijn eigen advocaten. En dat betekent dat de rechtbank hoogstwaarschijnlijk niet over zal hoeven gaan tot het opleggen van een gevangenisstraf, zegt Miller.

LEES OOK: Elon Musk is niet van plan de boete van $1 miljard te betalen aan Twitter voor het afblazen van de overname